Komende 10 jaar: inzetten op versnelling
- 34% meer wilde bijen.
- 500 ton minder CO2-uitstoot door bietenvervoer over het water in plaats van de weg.
- Het eerste emissieloze schip op batterijen.
Groene Cirkels bestaat 10 jaar en heeft in die tijd enorme resultaten bereikt. Soms door grote stappen te zetten, soms juist door langzaam te gaan. Omdat er tijd nodig is om de juiste partners te vinden, elkaar te leren kennen en vertrouwen op te bouwen om nieuwe wegen te verkennen naar een duurzame toekomst. Maar tijd is een luxe die we ons niet meer kunnen permitteren, klonk het tijdens het jubileumevent van Groene Cirkels op 21 september. We moeten versnellen.
“Het gaat heel hard de verkeerde kant op met het klimaat en de biodiversiteit”, aldus keynote speaker Marjan Minnesma, directeur van Urgenda. “We moeten onder 1,5 graad opwarming van de aarde blijven, maar zitten al op 1,2. We hebben niet tot 2050, het moet de komende 10 jaar gebeuren. En wij moeten het doen, niet de volgende generatie. In mijn leven is bijna 80% van alle CO2-uitstoot ontstaan. Wij moeten de komende 10 jaar alles op alles zetten. Doen we dat niet, dan stort de voedselproductie in een groot deel van de wereld in, is op veel plekken geen of nauwelijks meer water beschikbaar en kunnen mensen niet meer blijven wonen waar ze nu wonen. Als je op het strand ligt is een graadje warmer lekker, maar als het om de opwarming van de aarde gaat, is dit het verschil tussen 1 of 3 graden opwarming van de aarde.”
Drempels wegnemen
Hoe zetten we Groene Cirkels in om die versnelling te realiseren? “Groene Cirkels is enorm krachtig”, aldus gedeputeerde Meindert Stolk van de provincie Zuid-Holland. “Neem de nieuwste Groene Cirkels de Tuin van Holland. Deze cirkel werkt aan meer gezond, lokaal en duurzaam voedsel vanuit de vraagkant. Begonnen met een regionaal project in Noordwijk waarbij horecachefs streekproducten gebruikten. Inmiddels is het LUMC aangehaakt en hebben we het over duizenden maaltijden per dag. We moeten denken in ketens.”
En: drempels wegnemen. “Onze 8000 telers willen minder gewasbeschermingsmiddelen gebruiken, maar gebrek aan kennis en investeringen kunnen een drempel zijn. We experimenteren daarom op onze inspiratieboerderij voor onze akkerbouwers met planten die natuurlijke plaagbestrijders aantrekken.” Als coöperatie financieren wij nu ook drempelloos robots voor in het veld”, aldus CEO van Cosun Beet Company Paul Mesters. “
Retail en consument: doe mee
Om te versnellen en drempels weg te nemen, zijn niet alleen de huidige Groene Cirkels-partners nodig – bedrijven, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en provincie – maar ook burgers en detailhandel. “Met de ongeveer 200 melkveehouders van zuivelcoöperatie DeltaMilk gebruiken we al geen soja meer voor ons veevoer, we houden al CO2 vast in de bodem, we hebben kruidenrijk grasland en doen aan weidevogelbeheer. Maar we zouden nog veel meer kunnen doen. Daarvoor hebben we supermarkten en consumenten nodig”, sprak melkveehouder Ad van Rees.
“Om tot biodiverse landschappen te komen, moeten boeren niet alleen betaald krijgen voor voedsel, maar ook voor landschapsdiensten”, aldus Judith Westerink van Wageningen University & Research. “Daar is collectieve actie voor nodig. Dat kan op drie manieren. Ten eerste via de keten, waarbij - zoals Ad al zegt - commitment nodig is van retail en consument. Ten tweede via het gebied waarbij burgers, overheid en ondernemers met elkaar afspreken hoe het gebied eruit moet zien en samen financieren. Dan heb je regie en facilitatie nodig, wat binnen Groene Cirkels gebeurt. Ten derde via collectieve acties van de overheid, zoals belasting en subsidies. En het is alle drie nodig.”
Lees meer over de succesvolle pilot Kruidenrijk Grasland waarin boeren en wetenschappers samenwerken.