Samen met bewoners naar een groenblauwe wijk
Een wijk met sociale opgaven, maar ook veel groenblauwe potentie. De Dordtse Staart is een uniek gebied langs de rivier het Wantij en toegangspoort tot de Dordtse Biesbosch, maar ook: thuisbasis van grote industriële bedrijven waaronder het vanwege vervuiling in opspraak geraakte DuPont/Chemours. De gemeente Dordrecht wil samen met bewoners, bedrijven en andere gebruikers en belanghebbenden de wijk omtoveren naar een ‘Groene Gezonde Staart’. Startpunt: een gezamenlijke droom.
“De Staart is de meest waterveilige plek van Dordrecht en er liggen ontzettend veel kansen voor gebiedsontwikkeling”, vertelt Annemarie Lammers, sr. Beleidsadviseur Gezonde Leefomgeving van de gemeente Dordrecht. “Mede omdat de bewoners er zich soms wat achtergesteld voelen, wilden we samen met hen werken aan de leefomgeving en het vertrouwen weer opbouwen.”
De gemeente sloot aan bij de Groene Cirkel Groene Gezonde Stad, een ‘lerend netwerk’ waarin de stad gelijkgestemde gemeenten trof. Na een bestuurlijke bijeenkomst werd in 2022 een droomsessie gehouden voor Staart Oost, zoals dat gaat volgens de Groene Cirkels-methodiek. Lammers: “Bij die sessie waren onder meer bewoners aanwezig, buurtwerk Woon- en Zorgcentrum De Merwelanden, de burenraad DuPont Chemours en Biesboschcentrum Dordrecht. Alleen bedrijven kregen we niet meteen gemobiliseerd. Het was een ontzettend leuke bijeenkomst waarin we moodboards hebben gemaakt en bespraken wat mensen belangrijk vinden voor hun wijk. Ik had verwacht dat er wel wat wrijving zou ontstaan, maar dankzij de Groene Cirkels-methodiek was er veel respect en een hele goede sfeer.”
Op basis van de avond werd een gezamenlijke droom voor het gebied geformuleerd: In de levendige wijk De Staart spelen en bewegen we en ontmoeten we elkaar. Er zijn op De Staart veel groene plekken en routes, die we samen onderhouden. Dit doen we met aandacht voor de mensen en voor de natuur. Er is ruimte voor dieren en planten.
De droom realiseren
“Je begint met een droom, maar daarna moet je in kleine stappen natuurlijk wel gaan toewerken naar de realisatie ervan”, vertelt Lammers. Inmiddels zijn vier werkgroepen aan de slag gegaan met speel- beweeg- en ontmoetingsplekken voor alle leeftijden, voldoende ruimte voor honden en andere bewoners, een prettige Baanhoekweg (grote doorgaande weg die het centrum van Dordrecht via de Staart verbindt met de Biesbosch) met fijne wandel- en fietspaden en passend groen(beheer). Met als uiteindelijke doel: een Groene Gezonde Staart.
“Een van de groepjes kwam met een inventarisatie van het groen tussen de wijk en rivier het Wantij. Daar stonden bramenstruiken die veel te groot waren geworden. Een andere groep gaf aan dat de bankjes in het park te dicht op het looppad stonden, waardoor ouderen met bijvoorbeeld rollators het pad blokkeerden. Dat zijn zaken die we direct hebben kunnen oppakken. Het is belangrijk dat bewoners hier initiatief toe nemen, we willen graag gezamenlijk eigenaarschap.”
Het zijn veelbelovende, maar ook bescheiden eerste resultaten. “Er zijn ook grotere wensen, zoals een natuurspeelplek”, zegt Lammers. “Hoe zorg je ervoor dat we dat ook voor elkaar krijgen? Dat is onze volgende stap. We hopen meer stappen te kunnen zetten, door de energie in de wijk te volgen. Nu wil het woon- en zorgcentrum bijvoorbeeld graag een beleeftuin maken. Samen kunnen we daar een tuin van maken met een functie voor de hele wijk.”
Krachten bundelen
“Het is best intensief om in een Groene Cirkel te werken, maar het levert ook veel op”, vindt Lammers. “Het is mooi om samen te leren. Ook hebben we een maatschappelijke kostenbatenanalyse gedaan, mogelijk gemaakt door de provincie. En tijdens werkdagen ontmoeten we andere gemeenten die met soortgelijke projecten bezig zijn. Dat is fijn, want we moeten de krachten bundelen om meer groen in de stad te krijgen. We hebben het met elkaar over hoe we het financieren en hoe we meer slagkracht op dit thema krijgen. De provincie voedt ons met steeds nieuwe kennis en onderzoeksmogelijkheden. We doen bijvoorbeeld ook mee met een pilot rond Positieve Gezondheid in een andere Dordtse wijk; daarbij gaat het onder meer om het samenbrengen van het fysieke en sociale domein, wat voor meer groen ook belangrijk is.”
“Maar werken in een Groene Cirkel is vooral heel erg leuk. Het is een lerend netwerk. Je ontmoet mensen uit allerlei disciplines en organisaties. Je ziet direct verandering. We leren over hoe we zelf dingen beter kunnen organiseren. We zien nieuwe kansen. De Groene Cirkels-methodiek spreekt veel mensen aan, merk ik. Ik word heel vaak benaderd door partijen die er meer over willen weten en de aanpak gaaf vinden. En dat is het ook, maar je moet er wel in investeren. Het kost tijd voor je het in de vingers hebt.”
Netwerkdag 19 januari
“Ik zou iedere gemeente willen uitnodigen om naar de netwerkdag te komen op 19 januari. Je kunt er veel leren, vragen stellen, ervaringen uitwisselen met mensen uit allerlei organisaties. Sowieso vind ik het na de Coronatijd ontzettend fijn om mensen weer fysiek te kunnen ontmoeten, dat levert altijd iets op. Je bundelt makkelijker je krachten als je elkaar echt ziet en dat zorgt ervoor dat je verder komt met waar je mee bezig bent.”