Werkbezoek gedeputeerde Frank Rijkaart bij Farm Frites
‘Indrukwekkend!’ zo omschrijf Frank Rijkaart Farm Frites, het bedrijf waar hij op 13 maart op werkbezoek was. Vaak genoeg was de gedeputeerde van Zuid-Holland - met landbouw in z’n portefeuille - over de prachtige Oudenhoornse dijk langs de aardappelfabriek gereden. ‘Maar ik realiseerde me niet dat er zo’n grote, internationale speler achter zat.’
Grens-ontkennend
Het verhaal van Farm Frites is bijzonder. Een onafhankelijk Nederlands familiebedrijf, opgericht in 1971, met als basis de familieboerderij en een ‘simpel’ landbouwproduct als de aardappel. Nuchter, en tegelijkertijd innovatief en internationaal; de aardappelgigant is actief in meer dan honderd landen en op dit moment bouwt Farm Frites een nieuwe fritesfabriek in Saoedi-Arabië.
Samen met HAS green academy en Wageningen University & Research vormen de provincie Zuid-Holland en Farm Frites de Groene Cirkel Duurzame Fritesketen. Voor zijn aanstelling als gedeputeerde, anderhalf jaar geleden, kende Frank Groene Cirkels niet. ‘Ik wist niet wat ik moest verwachten van een netwerk dat een droom als basis heeft. Maar al bij de eerste bijeenkomst was ik enthousiast. Een samenwerking waarin je grens-ontkennend met elkaar aan oplossingen werkt, waarin elke partner op een gelijkwaardig niveau naar een casus kijkt; dat blijkt heel succesvol.’
Gedeelde visie
Dat Farm Frites en provincie Zuid-Holland zulke goede partners zijn, komt ook door hun gedeelde visie. ‘Farm Frites is echt een heel groot bedrijf. Maar ze kijken en luisteren naar de individuele boer; wat heeft die nodig om een product te maken dat past bij de eisen van Farm Frites en haar afnemers. Ook de provincie is een grote organisatie. En ook wij hebben in onze landbouwkoers verankerd dat we de individuele boer zoveel mogelijk in z’n kracht zetten.’ Tegelijkertijd zorgt de Groene Cirkel-samenwerking ervoor dat de verantwoordelijkheid breder georganiseerd wordt, zodat deze niet alleen bij de boer komt te liggen. Een mooi voorbeeld is het omarmen van de Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw als basis voor het regeneratieve landbouwmodel waar Farm Frites voor staat. Met dit instrument kan een akkerbouwer meten of bepaalde maatregelen rond biodiversiteit op zijn bedrijf de gewenste effecten hebben. ‘Farm Frites gebruikt een generiek meetinstrument, waarin elk akkerbouwbedrijf de ruimte heeft om de KPI’s (de meetbare indicatoren die aangeven hoe het bedrijf presteert) op de eigen bedrijfsvoering aan te passen. Het zou ook gek zijn als je vanuit de industrie en de overheid zo’n monitor op de boerenakker loslaat zonder dat de akkerbouwer kan aangeven of het haalbaar is. Hierin zie je de systematiek van de Groene Cirkel weerspiegeld: het is aan ons, de overheid, om aan te geven wat de wensen en regels zijn en aan de keten (industrie en akkerbouwers) hoe dat geïmplementeerd en beloond kan worden.’
Facilitator en verbinder
Wat Frank betreft is de rol van de provincie in de Groene Cirkel Duurzame Fritesketen vooral die van facilitator en verbinder. ‘De landbouwsector heeft zorgen over belemmeringen door regelgeving, vooral op rijks- en EU-niveau. Ik zie het als mijn taak om die zorgen te adresseren bij het Rijk. Zelf hebben we ook instrumenten in handen zoals de vergunningverlening, subsidies en kennisontwikkeling, waarmee we antwoorden geven op vragen vanuit de sector. En als er een regelgevende rol is pakken we die uiteraard. We brengen het gesprek op gang tussen degene die het moeten doen op de akker, wat we als samenleving eisen, en wat de keten wil presenteren aan de klant. Daar zitten we graag tussenin; dat is onze belangrijkste rol. Als regionale netwerkende overheid bewegen we tussen de partijen om krachtige coalities te smeden.’
Nieuw convenant
Voor elke transitie is een lange adem nodig. Met de Groene Cirkel-systematiek kunnen de partners stap voor stap samen tot oplossingen komen voor een duurzame transitie van de gehele fritesketen. Op dit moment wordt er gewerkt aan het derde convenant voor de Groene Cirkel Duurzame Fritesketen. ‘In mei gaan we tekenen,’ aldus Frank Rijkaart. ‘Dat ik dat nu al zeg, geeft aan dat wij er als provincie helemaal achter staan. Dat kan ook niet anders gezien de successen.’ De focus tijdens de derde convenantperiode ligt op de ontwikkeling van een regeneratief landbouwprogramma en het verder verduurzamen van het productieproces van de fabriek en de logistieke keten van Farm Frites.
De droom van Groene Cirkel Duurzame Fritesketen is samenwerken aan een duurzame en vitale fritesketen met een betere leefomgeving, een gezondere bodem, duurzame energie, logistiek en productieproces én: wereldwijde impact. Door breed maatschappelijk samen te werken ontwikkelen de partners kennis en innovatie met als doel om de gehele keten te verduurzamen. Dankzij de triple-helix-aanpak binnen de Groene Cirkel worden alle relevante perspectieven – vanuit overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen – meegenomen, waardoor de transitie krachtig en effectief kan worden vormgegeven. Farm Frites speelt hierin als grote ketenspeler een sleutelrol als katalysator voor de verduurzaming van de hele keten.